De term rizoom in biologie is de aanduiding voor een wortelstokkenstructuur. Bijvoorbeeld brandnetels en bamboe planten zich zo voort. Het organisme groeit niet verticaal maar horizontaal en ondergronds, voortwoekerend langs ongebaande paden. Rizomen lijken zomaar ergens te beginnen en nergens te eindigen. Ze kennen geen stam, geen centrum, geen hiërarchie. Rizomen groeien ongebreideld, grijpen in elkaar en gaan verbindingen aan, waardoor een sterk, nagenoeg onuitroeibaar netwerk ontstaat. Niet op elke kruising van netwerken ontstaan iets nieuws, soms wel en soms niet……

Voortbordurend op het biologische rizoom, heeft de filosoof Deleuze het “rizomatisch” denken geïntroduceerd. Kenmerkend is het ontbreken van een vaste lijn, die het denken bepaalt en stuurt. “Een rizoom is een niet-hiërarchisch en niet-betekenisdragend systeem dat uitsluitend bepaald wordt door een circulatie van toestanden, zonder generaal, zonder een organiserend geheugen of centrale automaat”. De kracht van de rizoom is om ieder willekeurig punt met een ander willekeurig punt te verbinden. Het moet ervoor waken dat het niet verstrikt raakt in een hiërarchisch wortelstelsel van bijvoorbeeld een boom, want dan is het afgelopen: “dan kan het verlangen niet meer stromen. Want het verlangen is alleen beweeglijk en productief in een rizoom. Iedere keer als het verlangen een boom volgt, stort het ineen”.

Als we als organisatie zouden moeten uitleggen waarom Stichting Mans zich identificeert met deze filosofie, dan is dat omdat we willen meebewegen met ontwikkelingen en in complexe vraagstukken. Een rizoom heeft net als Stichting Mans een eigen netwerk wat geen begin heeft en geen einde kent. Het is een geheel van koppelingen en verbindingen en wordt niet aangestuurd. Verbondenheid zonder samenhang is een kenmerk van een rizoom en ook een kenmerk van de Stichting Mans! Een rizoom heeft geen van te voren bepaalde richting of doel en ‘IS’ eigenlijk alleen maar.

In een rizoom is elke samenhang gefragmenteerd en gelaagd. In onze samenleving is de dynamiek en de complexiteit zodanig, dat organisatie structurele antwoorden altijd wringen. In onze samenleving volstaan de standaardoplossingen al lang niet meer en essentieel is dat er steeds opnieuw contact wordt gemaakt. Dat vraagt om een actieve houding met oog voor heterogeniteit en gelaagdheid. Dat betekent dat we voor antwoorden of oplossingsrichtingen moeten luisteren en kijken, zonder oordeel, met een ongekleurde bril en slechts te hoeven ontdekken. Door met koppelingen te spelen, zal het rizoom zichzelf veranderen en ontwikkelen. Alles vanuit de eigen intrinsieke motivatie en wilskracht.

Stichting Mans gelooft in de meerwaarde van ontmoetingen en geeft graag ruimte aan ontwikkeling!